اهلی‌سازی و معرفی گیاه کتان، گیاهی با کاربرد دوگانه روغن و الیاف

کتان یکی از قدیمی‌ترین زراعت‌های غذایی بشر است که کشت آن در مدیترانه، قفقاز و خاور دور از 10000 تا 15000 سال قبل از میلاد مسیح متداول بوده و از الیاف و دانه آن استفاده می‌شده است. کشت این گیاه حدود 5000 سال قبل از میلاد در ایران انجام می‌شده و یکی از زراعت‌های قدیمی این کشور را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر این گیاه در ایران جزء گیاهان فراموش شده می‌باشد و تحقیقات بسیار اندکی در مورد آن انجام شده است. کتان زراعیL.  usitatissimumLinum دارای ارزش اقتصادی زیادی می‌باشد و روغن، پروتئین و فیبر غذایی فراوان دارد. روغن دانه کتان زراعی غنی‌ترین منبع اسیدهای چرب غیراشباع امگا 3 در جهان است که بیش از دو برابر امگا3 موجود در روغن ماهی )در حجم مساوی) داراست. کتان علاوه بر اینکه یک گیاه صنعتی می‌‌باشد، یک گیاه دارویی مهم نیز محسوب می‌شود و ترکیبات تشکیل دهنده آن ضامن سلامتی انسان می‌باشد. به علاوه پتانسیل غذایی کتان آنرا به عنوان یک مکمل غذایی در بین غذاهای دنیا عرضه می‌کند. روغن کتان در تهیه رنگ، مرکب چاپ، پارچه‌های عایق، صابون، کف پوش زمین کاربرد دارد. الیافی که از ساقه کتان استخراج می‌شوند در تهیه کاغذ، بافت قالی، پتو، طناب و عایق استفاده می‌شود. کتان غنی از اسید چرب غیر اشباع ALA (آلفالینولنیک اسید) است. روغن این گیاه و یا فراورده‌های حاصل از استخراج اسیدهای چرب آن نقش به سزایی در تقویت قوه بینایی کودکان، نگهداری پوست، کاهش کلسترول خون، جلوگیری از التهاب، جلوگیری از سرطان سینه و روده و تقویت کننده معده می‌باشد.